Arresten strafprocesrecht - Arresten strafprocesrecht: Week 1: HR 17 december 2019, - Studeersnel (2024)

Vak

Universiteit

Universiteit Leiden

Boeken in lijstHet Nederlands StrafprocesrechtStrafprocesrecht

Geüpload door:

Aanbevolen voor jou

• 44Strafprocesrecht arresten overzichtStrafprocesrechtArresten100% (14)
• 2Jurisprudentie schema tot tussentoets 2021-2022StrafprocesrechtArresten100% (6)
• 10Jurisprudentie samenvattingStrafprocesrechtArresten93% (14)
• 11Arresten spr week 3 t/m 10StrafprocesrechtArresten100% (5)
• 5Arresten Strafprocesrecht TTStrafprocesrechtArresten100% (5)

Reacties

Andere studenten bekeken ook

• Jurisprudentie en artikelen Strafprocesrecht
• Jurisprudentie
• NJ 1997, 699 Bescherming tegen gedwongen self-incrimination gaat niet verder dan zwijgrecht ander
• Verdiepende artikelen Strafproces
• Schema's en jurisprudentie
• HR 17 december 2019 , ECLI NL HR 2019 1983, NJ 2020 217 - Posbank

Gerelateerde documenten

• Week 8 jurisprudentie
• Arresten strafprocesrecht tot de tussentoets
• Samenvatting arresten strafproces
• 22 strafprocesrecht arresten begrippen
• SPR ArrestenWeek1-3
• Arresten Strafprocesrecht van het jaar 2021/22

Gerelateerde Studylists

Arresten strafprocesrecht:

Week 1:

• HR 17 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:1983, NJ 2020/217, m. Kooijmans (Posbank)

Week 2:

• HR 1 juli 2014, NJ 2015/114, m. Van Kempen (De ‘stille’ sms)
• HR 2 februari 1988, NJ 1988/820 (Stormsteeg)

Week 3:

• HR 21 november 2006, NJ 2006/653 (Spijkerbroekendiefstal)
• HR 1 november 2016, NJ 2017/84, m. Keulen (Dynamische verkeerscontrole)
• HR 9 oktober 2018, NJ 2019/24, m. Reijntjes (Moelander)
• HR 2 december 1935, NJ 1936/250, m. Pompe (Geweer)
• HR 2 oktober 1979, NJ 1980/243, m. Mulder (Nalatige inspecteur)
• HR 12 december, 1978, NJ 1979/142, m. Mulder (Braak bij binnentreden)
• HR 29 september 1981, NJ 1982/258 (Plastic boodschappentasje)

Week 4:

• HR 4 april 2017, NJ 2017/230, m. Kooijmans (Onderzoek aan smartphone)
• EHRM 17 december 1996, NJ 1997/699, m. Knigge (Saunders t. Verenigd Koninkrijk)
• EHRM 9 juni 1998, NJ 2001/471, m. Knigge (Teixeira de Castro t. Portugal)
• HR 21 oktober 2003, NJ 2007/9, m. Mevis (Tussendeur)
• HR 23 januari 2018, NJ 2018/232, m. Rozemond (Lokfiets)
• HR 9 februari 2021, NJ 2021/120, m. Reijntjes (Biometrische ontgrendeling)
• HR 7 juni 2022, ECLI:NL:HR:2022:825 (Onderzoekshandelingen op grond van toestemming)

Week 5:

• EHRM 9 februari 2021, NJ 2021/94, m. Myjer (Hasselbaink t. Nederland)

Week 6:

• HR 25 juni 1996, NJ 1996/714, m. Schalken (Zeeuwse motorrijder)
• HR 19 september 1988, NJ 1989/379 (Parkeerwachter)
• HR 6 november 2012, NJ 2013/109, m. Schalken (Toetsing vervolgingsbeslissing door zittingsrechter)
• HR 6 oktober 2015, NJ 2015/492, m. Schalken (Vertrouwen na kennisgeving sepot

Posbank arrest:

Belangrijk: Mr. Big methode, verklaringsvrijheid, gezichtspunten HR, art. 29 Sv en art. 6 EVRM

Casus: vertrouwen van de verdachte werd gewonnen zodat hij een verklaring af zou leggen overmedeplegen van moord en brandstichting. Sprake van de Mr. Big methode. Waar undercover agentenhet vertrouwen winnen van de verdachte en hem op die manier laten verklaren.

Rechtsvraag: Zijn de door de verdachte afgelegde verklaringen in vrijheid afgelegd in de zin van artikel29 lid 1 Sv en artikel 6 lid 1 EVRM?

Hof: kijkt niet naar Mr. Big methode

HR: kijken naar volgende gezichtspunten:

• Verloop van het opsporingstraject
• Door de verdachte ingenomen proceshouding
• Mate van psychische druk op verdachte
• Mate van misleiding
• Bemoeienis van opsporingsambtenaren met de inhoud van de afgelegde verklaring
• Duur en intensiteit
• Strekking/ frequentie van contacten met de verdachte zelf
• Voor-/nadelen  consequenties als de verdachte wel of geen opheldering geef

De ‘stille’ SMS:

Belangrijk: Stille SMS, stelselmatige inbreuk privacy, art. 3 Politiewet en art. 141/142 Sv

Casus: de politie stuurde een stille sms naar de verdachte. Een stille sms is een sms-bericht zonderinhoud, zodat de ontvanger niet kan zien dat hij dit bericht heef ontvangen, maar waardoor zijnmobiel wel wordt geactiveerd en verbinding maakt met een zendmast. Hierdoor kan de politie deverdachte veel sneller en onopvallender oppakken. Is er op stelselmatige wijze inbreuk gemaakt opzijn privacy?

Rechtsvraag: is het toepassen van de stille sms een onrechtmatig dwangmiddel?

HR: In geval slechts lichte en/of niet-stelselmatige inbreuken op grondrechten worden gemaaktvormen art. 3 Politiewet 2012 en art. 141/142 Sv voldoende wettelijke basis voor de inzet vanbepaalde methoden. De Hoge Raad heef besloten dat er in dit geval slechts een lichte inbreuk werdgemaakt die niet stelselmatig was, waardoor er een voldoende wettelijke basis was.

Stormsteeg:

Belangrijk: fouilleren, ernstige bezwaren

Casus: Man loopt met zijn hand in zijn zak over de Stormsteeg. Als hij de twee politieagenten zietschrikt hij en loopt hij vervolgens hard weg. De stormsteeg maakte deel uit van de buurt de Zeedijk,een buurt waar veelvuldig opiumwetdelicten werden gepleegd.

Rechtsvraag: mocht de verdachte gefouilleerd worden?

subsidiariteitsbeginsel de aandacht: alvorens dwang te gebruiken, dient men de gelegenheid totvrijwillige medewerking te verlenen. Een opsporingsambtenaar is niet onder alle omstandighedengerechtigd zich de toegang tot die woning te verschaffen door middel van braak.

Plastic boodschappentasje:

Belangrijk: cautie verlenen, verdachte

Casus: Op straat spraken agenten een man aan. De man verklaarde iets, waarna hij als verdachtewerd aangemerkt en waarop hij werd aangehouden voor diefstal. Hij verweerde zich door te stellendat zijn verklaring niet als bewijs kon worden gebruikt, omdat hem geen cautie was aangezegd.

Rechtsvraag: Hadden de agenten cautie moeten aanzeggen, alvorens aan verdachte vragen te mogenstellen? Wanneer is er sprake van verdachte.

HR: Cautie verlenen was niet nodig, want de verdachte werd pas als verdachte aangemerkt na hetantwoord op de tweede vraag. Verklaring kan dus gebruikt worden als bewijs.

Dynamische verkeerscontrole

Belangrijk: Dynamische verkeerscontrole toegestaan als rijbewijs wordt gecontroleerd

Casus: Op basis van bepaalde risico*kenmerken worden bij een dynamische verkeerscontrolespecifieke auto’s gecontroleerd met betrekking tot personen van wie de politie vermoedt crimineelactief te zijn. Zo geschiedde ook in deze zaak, waarin een BMW X6 aan de kant werd gezet. De politiebeschikte over informatie dat de auto was gehuurd bij een maatschappij waarvan bekend was dat dieauto’s verhuurde aan criminelen. Tevens was het een voor de wijk waarin werd gereden opvallenddure auto en ook de combinatie van een Oost-Europese bestuurder met eenHindoestaans/Surinaamse man als bijrijder trok de aandacht.

Rechtsvraag: heef de politie haar bevoegdheid tot verkeerscontrole misbruikt om andere strafbarefeiten te onderzoeken? Is er sprake van détournement de pouvoir?

HR: hof sprak verdachte vrij. De Hoge Raad oordeelde dat het optreden van de politie geendétournement de pouvoir oplevert. Een verkeerscontrole voldoet aan de wettelijke vereisten indienhierbij daadwerkelijk het rijbewijs en de voertuigpapieren worden gecontroleerd. Eenverkeerscontrole die wordt ingezet om opsporingshandelingen mogelijk te maken, maakt die controlenog niet onrechtmatig. De verkeerscontrole zou wel onrechtmatig zijn indien een voertuit enkel ofhoofdzakelijk op grond van etnische dan wel religieuze kenmerken van de bestuurder voor controlewerd geselecteerd. In casu was geen sprake van etnisch profileren.

Moelander arrest:

Belangrijk: verkeerscontrole, discriminatie, kenteken

Casus: bestuurder van motorrijtuig stond geparkeerd op een parkeerplaats en werd gevraagd naarzijn rijbewijs in het kader van project Moelander. Bestuurder had echter geen geldig rijbewijs.

Rechtsvraag: is de staande houding van de verdachte en de onderhavige verkeerscontrolediscriminatoir en daarmee onrechtmatig?

HR: Hof zegt het is geen etnisch profileren. HR vernietigt deze uitspraak. Bij de verkeerscontrole iskennelijk als criterium gehanteerd of een kenteken afkomstig is uit een bepaalde groep landen, enmet die wijze van controleren indirect onderscheid gemaakt kan worden naar nationaliteit ofafkomst. Dus ook op basis van kenteken mag je niet etnisch profileren, maar maakt wel uitzondering.Mag soms wel als er sprake is van grensoverschrijdende criminaliteit, bijv. smokkelen van drugs.

Spijkerbroekendiefstal/zigeunerdames arrest:

Belangrijk: détournement de pouvoir

Casus: melding over zigeunervrouwen die spijkerbroeken hadden gestolen. Toen kwamenopsporingsambtenaren een auto tegen met daarin 5 vrouwen. Kenteken werd gecontroleerd enbleken antecedenten op haar naam te staan. Op grond van art. 160 WVW werd zij gecontroleerd endaarna werd haar kofferbak gecheckt. Hier laten de spijkerbroeken in.

Rechtsvraag:

HR: Geen détournement de pouvoir: toepassen controlebevoegdheid art. 160 WVW 1994 bijverdenking. et bestaan van een redelijk vermoeden dat iemand zich heef schuldig gemaakt aan eenstrafbaar feit, staat niet in de weg aan het uitoefenen van controlebevoegdheden doorpolitieambtenaren, mits daarbij tegenover verdachte de aan deze als zodanig toekomendewaarborgen in acht worden genomen

Saunders t. Verenigd Koninkrijk

Belangrijk: nemo tenetur, art. 6 EVRM, getuige, verdachte

Casus: Op 10 dec. 1986 begint een serie (getuige)verhoren met diverse betrokkenen, die wettelijkonder de verplichting staan aan het onderzoek medewerking te verlenen. Saunders is een van hen,aangezien hij ten tijde van de overname hoofddirecteur van Guinness is. Op verzoek van de DPP startde politie in mei 1987 een officieel strafrechtelijk onderzoek. In het vervolg daarvan wordt Saundersmet ettelijke medeverdachten in staat van beschuldiging gesteld in verband met een lange lijst vandelicten. Tijdens het proces legde Saunders als enige een verklaring af van zijn totale onschuld enonwetendheid. Ook in de verdediging van een medeverdachte en in de conclusie van de rechterkwam de tegenstrijdigheid in Saunders' verklaringen naar voren.

Rechtsvraag: is het gebruik van de door de inspecteurs afgelegde verklaringen (toen Saunders noggeen verdachte was) in de latere strafzaak tegen Saunders in strijd met art. 6 EVRM?

EHRM: In casu waren verklaringen van de latere verdachte (Saunders), onder een spreekplichtafgelegd in het kader van een onafhankelijk onderzoek, tijdens de strafzaak tegen hem gebruikt. Ditwas een schending van het verbod van (gedwongen) self-incrimination. Het gegeven dat deverklaringen waren afgelegd voordat hij als verdachte werd aangemerkt, betekent niet dat geensprake kan zijn van schending van dat recht.

Teixeira de Castro t. Portugal

en waar veelvuldig fietsen worden gestolen, om vervolgens af te wachten wat er met de lokfiets zougebeuren. Het feit dat de fiets niet op slot zat, bracht de raadsheren van de Hoge Raad niet op anderegedachten.

Biomedische ontgrendeling:

Belangrijk: nemo tenetur, proportionaliteit/subsidiariteit, telefoon ontgrendelen met vinger

Casus: Verdachte is op 16 februari 2016 aangehouden op verdenking van artt. 310, 311, 326 jo. 47 Sr.Verdachte had een iPhone bij zich, die hij snel in ‘Vliegtuigmodus’ heef gezet voordat deze in beslagwerd genomen. Verdachte heef tijdens zijn verhoord verklaard dat de iPhone van hem is en datniemand anders het toestel gebruikt. Aan de verdachte is gevraagd om de toegangscode van zijntelefoon af te geven. Verdachte heef dit geweigerd, waarop de officier van justitie op grond van art.61a Sv de verdachte heef bevolen mee te werken aan het ontgrendelen van zijn telefoon. Verdachteweigerde wederom waarna hem werd medegedeeld dat als hij niet zou meewerken, verbalisantenhem, desnoods met gepast geweld, zouden dwingen om zijn telefoon te ontgrendelen met eenvingerafdruk. Verdachte is toen geboeid en is zijn rechterduim, zonder geweld, op devingerafdrukscanner geplaatst en de telefoon ontgrendeld.

Rechtsvraag: De vraag in dit arrest is of het plaatsen van de duim van de verdachte op de in beslaggenomen iPhone zonder zijn toestemming dan wel medewerking in strijd is met het nemo tenetur-beginsel.

HR: De politie mag een in beslag genomen smartphone ontgrendelen met de vingerafdruk van deverdachte als dat in het belang van het onderzoek is. De verdachte daartoe dwingen is niet perdefinitie in strijd met het nemo tenetur-beginsel (het beginsel dat een verdachte niet actief hoefmee te werken aan zijn eigen veroordeling. Uit EHRM-jurisprudentie blijkt namelijk volgens de HogeRaad dat het nemo tenetur-beginsel met name ziet op het afleggen van verklaringen onder dwang.

Onderzoek aan smartphone arrest

Belangrijk: drieslag inbreuk, zeer beperkt, meer dan beperkt en zeer ingrijpende inbreuk

Casus: op 9 maart 2014 werd verdachte aangehouden op Schiphol door een opsporingsambtenaarvan de Koninklijke Marechaussee. Bij de aanhouding werd zijn mobiele telefoon in beslag genomen.In een proces-verbaal werden de resultaten van de iPhone van de verdachte beschreven. Met behulpvan XRY, een sofware om informatie uit te lezen, is de bijbehorende simkaart onderzocht. Een aantalcontacten en foto’s uit dit onderzoek zijn door de rechtbank en het Hof gebruikt als bewijs

Rechtsvraag: Vormt het doorzoeken van de iPhone een inbreuk op art. 8 EVRM en bied art. 94 Sv eenonvoldoende wettelijke grondslag?

HR: De Hoge Raad gaat mee in de redenering van het Hof en stelt dat voor waarheidsvindingonderzoek gedaan mag worden aan inbeslaggenomen voorwerpen. Gegevens in computers of andereelektronische gegevensdragers zijn daar niet van uitgesloten. Indien de inbreuk op de persoonlijkelevenssfeer als beperkt kan worden beschouwd, biedt artikel 94 Sv voldoende grondslag. De inbreukis beperkt indien het onderzoek betrekking heef op een gering aantal opgeslagen of beschikbaregegevens. Drieslag: bij beperkte inbreuk dan is opsporingsambtenaar bevoegd. Bij meer dan beperkte

inbreuk is er bevel nodig van OvJ en bij zeer ingrijpende inbreuk is er bevel nodig van de Rechter-commissaris.

Onderzoekshandelingen op grond van toestemming

Belangrijk: ondubbelzinnig en vrijwillig, toestemming

Casus: Politieagenten stoppen een auto op de snelweg en stellen hem de vraag of hij strafbare zaken,zoals vuurwapens bij zich heef. Verdachte ontkent dit, opent alle portieren inclusief kofferbak enzegt: “Kijk maar in mijn auto.” De opsporingsambtenaren treffen vervolgens een pistool aan metmunitie.

Rechtsvraag: Heef verdachte rechtsgeldig toestemming gegeven voor het doorzoeken van zijn auto

HR: Het Hof stelde dat de verdachte vrijwillig en ondubbelzinnig toestemming had verleend voor eendoorzoeking van zijn voertuig. De HR gaat hierin mee en stelt dus dat de verdachte rechtsgeldigtoestemming heef gegeven voor het doorzoeken van zijn auto.

Hasselbaink t. Nederland

Belangrijk: voorlopige hechtenis

Casus: Hasselbaink zat in voorarrest omdat justitie hem verdacht van gijzeling, wederrechtelijkevrijheidsberoving en afpersing. De dag nadat getuigen waren gehoord, vroeg Hasselbaink omopheffing van de voorlopige hechtenis. Hij vond namelijk dat door de nieuwe verklaringen deverdenking nog onvoldoende sterk was om hem langer vast te houden. De rechtbank behandelde datverzoek na 22 dagen. De rechtbank wees het verzoek af. Daarbij ging de rechtbank helemaal niet inop de verdenking en de betekenis daarvoor van de nieuwe verklaringen. Het hoger beroep daartegenwerd 26 dagen later behandeld. Ook het hof wees het verzoek af zonder in te gaan op de verdenking.

Rechtsvraag: ???

EHRM: Volgens het EHRM hadden de rechtbank en het hof in hun beslissingen wel moeten ingaan opde verdenking. Hierdoor zijn de beslissingen onvoldoende gemotiveerd. Art. 5 lid 3 EVRM isgeschonden.

Zeeuwse motorrijder arrest

Belangrijk: art. 12 Sv procedure, rechtstreeks belanghebbende, beklag

Casus: een motorrijder rijdt met 100 km/u door de bebouwde kom en valt. Door zijn val raakt hij eenfietser op het fietspad en het meisje overlijdt. De motorrijder wordt vervolgd o.g. art. 6 WVW (dooddoor schuld), maar de familie van het slachtoffer wil dat de verdachte wordt vervolgd voor doodslag(art. 287 Sr) en doet een beroep op art. 12 Sv.

Rechtsvraag: kan een belanghebbende, die het niet eens is met de inhoud van de dagvaarding zichberoepen op art. 12 Sv?

HR: Hof vindt dat er alleen beroep op art. 12 Sv kan worden gedaan wanneer een strafbaar feit nietvervolgd wordt/ niet wordt doorgezet. In dit geval gaat het er namelijk niet om dat de motorrijder

HR: het OM kan de verdachte wel vervolgen ondanks de toezending van het kennisgeving sepot. Deverdachte had niet het gerechtvaardigd vertrouwen kunnen ontlenen aan het kennisgeving sepot. Deernst van de zaak en de omstandigheid dat de verdachte kort na ontvangst van de kennisgevinguitgebreid heef gesproken met psycholoog, psychiater en reclassering over de strafzaak geef aan dater geen schending was van het vertrouwensbeginsel.